W Krakowie powstaje Europa Nostra Heritage Hub for Central and Eastern Europe – pierwsze zamiejscowe centrum Europa Nostra, paneuropejskiej federacji skupiającej w 40 krajach Europy organizacje zajmujące się ochroną, zarządzeniem i popularyzacją dziedzictwa kulturowego. Powołała go Europa Nostra wspólnie w Miastem Kraków, a operatorem zostało TMHiZK.
Europa Nostra Heritage Hub będzie wizytówką Krakowa w zakresie działań prowadzonych na polu dziedzictwa kulturowego przez organizacje pozarządowe. Został pomyślany jako platforma wzmacniająca głos organizacji obywatelskich z terenu Europy Środkowej i Wschodniej wobec Europy na temat kształtowania europejskiej polityki wobec dziedzictwa. Hub będzie łączył formułę think-tanku, obserwatorium i laboratorium.
Działania podejmowane przez hub będą miały charakter dwukierunkowy – z jednej strony mają służyć realizacji celów Europa Nostra w skali Europy Środkowej i Wschodniej, Polski i Krakowa (transfer wiedzy i kompetencji, sieciowanie), a z drugiej włączać osiągnięcia Krakowa w zakresie dziedzictwa kulturowego w obieg międzynarodowy. Działalność huba sprawi, że Kraków stanie się jednym najważniejszych obywatelskich ośrodków dziedzictwa w Europie – obok Hagi i Brukseli, gdzie działa sekretariat Europa Nostra, Aten, gdzie także powstaje regionalny hub oraz kolejnych miast, jak Wenecja i Lizbona, które czynią starania o utworzenie takich europejskich biur.
Hub w Krakowie będzie agendą Europa Nostra ukierunkowaną na region Europy Środkowej i Wschodniej. Będzie utrzymywał relacje z członkami Europa Nostra w regionie, nawiązywał nowe kontakty i zachęcał członków do podejmowania współpracy, która przyczyni się do wymiany wiedzy i doświadczeń na polu dziedzictwa. Krakowskie biuro będzie także inicjowało projekty z udziałem organizacji pozarządowych oraz innych podmiotów kształtujących politykę wobec dziedzictwa – samorządów miejskich, instytucji kultury, uczelni czy ośrodków badawczych. Podczas 41. Sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO, której gospodarzem w 2017 r. był Kraków, po raz pierwszy w historii Komitetu głos zabrały organizacje pozarządowe. Ich przesłanie na posiedzeniu odczytała Sekretarz Generalna Europa Nostra, Sneška Quaedvlieg-Mihailović. Działalność huba w Krakowie jest kolejnym krokiem na rzecz wzmacniania pozycji organizacji pozarządowych zajmujących się dziedzictwem kulturowym, których tradycja w mieście sięga XIX w.
Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa w 2022 r. obchodzi jubileusz 125-lecia i jest jedną z najstarszych organizacji pozarządowych w Polsce. Jako członek Europa Nostra Towarzystwo aktywnie włącza się w kształtowanie europejskiego, obywatelskiego modelu myślenia o dziedzictwie. Towarzystwo jest najstarszym polskim członkiem tej międzynarodowej organizacji, a prezes, prof. Jacek Purchla, jest jednocześnie jej wiceprezydentem.
9 maja 2022, w Dniu Europy, list intencyjny w sprawie utworzenia w Krakowie Europa Nostra Heritage Hub podpisali prezydent Krakowa, prof. Jacek Majchrowski i prof. Hermann Parzinger – prezydent wykonawczy Europa Nostra. Pod koniec czerwca Towarzystwo wygrało konkurs na operatora huba rozpisany przez Wydział Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Miasta Krakowa. Krakowskim hubem kieruje dr Katarzyna Jagodzińska.
Zobacz także:
Wizyta Rady Europa Nostra w Towarzystwie